«Starlink», δορυφόροι, τροχιές, και άλλες πληροφορίες

 Για τα φετινά Χριστούγεννα που είναι τόσο διαφορετικά, λέω, μαζί με τις ευχές, να αναρτήσω και κάποιες πληροφορίες, σαν ένα μικρό μάθημα για αρχάριους, καθώς οι περισσότεροι αφιερώνουν χρόνο για πλοήγηση στο διαδίκτυο περισσότερο από κάθε άλλη τέτοια περίοδο.

Αν εξαιρέσουμε την πρώτη εορταστική, οι πέντε απεικονίσεις αποτελούν το πλέον εύγλωττο παράδειγμα ως προς τι υπάρχει γύρω από τον πλανήτη μας αυτή τη στιγμή: στη δεύτερη φωτογραφία, οι δορυφόροι που ήταν σε τροχιά έως το έτος 2015· (έως 25-11-2020, ο Elon Musk, έθεσε σε τροχιά 901 δορυφόρους χαμηλής τροχιάς για το δίκτυο «Starlink», με στόχο 1440 δορυφόρους πριν το τέλος του 2022).

Ο μεγάλος δακτύλιος (στεφάνι) που σχηματίζεται, απέχει 35.786 χιλιόμετρα από την επιφάνεια του πλανήτη. Εκεί βρίσκονται γεω-στατικοί/γεω-σύγχρονοι δορυφόροι, μία λύση που οραματίστηκε, ως γνωστόν, ο Άρθουρ Κλαρκ το έτος 1945.

Στρατιωτικοί-παρατήρησης, διαφόρων ειδών μετεωρολογικοί, τηλεπικοινωνιακοί-ραδιοτηλεοπτικοί, όλοι, παραταγμένοι σαν πιγκουίνοι, «τρέχουν» με ταχύτητα 11.000 χιλιομέτρων την ώρα, «βλέποντας» ή στοχεύοντας πάντοτε την ίδια περιοχή στο έδαφος (ειδάλλως τα επίγεια δορυφορικά «πιάτα» θα έπρεπε να κινούνται συνεχώς, σύμφωνα με την κίνηση του δορυφόρου που στοχεύουν. Φυσικά, πάντοτε παρατηρείται μία απόκλιση λίγων μοιρών, στον άξονα Βορρά-Νότου, η οποία διορθώνεται αυτόματα από τα συστήματα που υπάρχουν εκεί πάνω). Στρατιωτικοί δορυφόροι παρατήρησης δεν βρίσκονται μόνον σε γεω-σύγχρονη διαμόρφωση, έχουν εξίσου τοποθετηθεί σε πολύ χαμηλές τροχιές.

Στην προτελευταία εικόνα-γράφημα, η θέση των ελληνικών δορυφόρων της Hellas Sat, που βρίσκονται —σε προέκταση— πάνω από την Ανατολική Αφρική.

Στην τέταρτη απεικόνιση, οι κουκκίδες μεγάλης πυκνότητας που μάς κυκλώνουν είναι οι δορυφόροι χαμηλής τροχιάς (low-orbit satellites), πολύ κοντά στη Γη, οι οποίοι κινούνται με 25.000–27.000 χιλιόμετρα την ώρα. Οι δορυφόροι αυτοί, επίσης τηλεπικοινωνιακοί, —π.χ., του συστήματος Iridium, επιστημονικοί-παρατήρησης εδάφους και μετρήσεων της ατμόσφαιρας, o Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS), δορυφόροι «άλλων» υπηρεσιών, καθώς και το τηλεσκόπιο Hubble—, βρίσκονται μεταξύ 420–780 χιλιομέτρων από τη Γη.

Υπάρχουν και πάρα πολλά «διαστημικά σκουπίδια»: συντρίμμια από συγκρούσεις που συνέβησαν κατά το παρελθόν, κομμάτια που έχουν αποκολληθεί, άτρακτοι πυραύλων, —όλα «δημιουργίες» των τελευταίων 60–65 χρόνων, απότοκος της εξέλιξης και των αναγκών του ανθρώπου, αλλά και του Ψυχρού Πολέμου (τελευταία φωτογραφία-γράφημα).

Ενδιάμεσα, μεταξύ γεωστατικής και χαμηλής τροχιάς, βρίσκονται οι δορυφόροι συστημάτων προσδιορισμού θέσης και υπηρεσιών χρονισμού ακριβείας. Με τη σειρά που τους αναφέρω, και η θέση τους: σύστημα GLONASS (Ρωσία), GPS (ΗΠΑ), BeiDou (Κίνα), και λίγο μακρύτερα, αλλά εξίσου κοντά, το νεοπαγές ευρωπαϊκό σύστημα Galileo, το οποίο θα συμβάλλει και σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Σε αυτές τις θέσεις, που απέχουν 18–24.000 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Γης, κινούνται με ταχύτητες μεταξύ 13.000–14.000 χιλιομέτρων την ώρα.

Σε άλλα σημεία, κοντά στις βασικές τροχιές, υπάρχουν και εφεδρικοί σε αναμονή. Πιο «έξω», από το ύψος των 300 χιλιάδων χιλιομέτρων και άνω, βρίσκονται «παρκαρισμένοι» πολλοί δορυφόροι-σκουπίδια που έχουν βγει εκτός λειτουργίας. Εκεί βρίσκεται το «κοιμητήριο» παλιών και ανενεργών πλέον ή χαλασμένων μονάδων.

Παρ’ όλα αυτά, θα έλεγα ότι οι περισσότεροι κυριολεκτικά μάς προσέχουν και φροντίζουν για μας, ενώ κάποιοι άλλοι, μόνο μάς «προσέχουν»... [dPk]

Πολλές ευχές για αγάπη, κατανόηση, υγεία, γαλήνη.

Image credit: Orbital Debris Program Office

Νερό, φράγματα και το «περιβαλλοντικό νταηλίκι» της Τουρκίας

Κάποια στιγμή, κάποιος πρέπει να ασχοληθεί (και) με το «περιβαλλοντικό νταηλίκι» της Τουρκίας. Και δεν είναι μόνον η κατασκευή του πυρηνικού σταθμού ενέργειας στο Akkuyu.

Μόλις 25 χλμ. βορειοδυτικά της αρχαίας Βαβυλώνας υπάρχουν σήμερα δύο φράγματα: το πρώτο -και μεγαλύτερο- ελέγχει τον μεγάλο ρου τού Ευφράτη προς τον νότο. Το δεύτερο, ελέγχει τη ροή στη μικρότερη κοίτη, αυτή που περνάει από την αρχαία Βαβυλώνα. Η πόλη της Μεσοποταμίας βρίσκεται στην περιοχή που οι ποταμοί Τίγρης και Ευφράτης συγκλίνουν, χτισμένη πάνω στον δεύτερο.

Σήμερα, υπάρχουν πολλά φράγματα στις χώρες απ’ όπου διέρχονται οι δύο ποταμοί. Το 70% του όγκου του νερού εκμεταλλεύεται η Τουρκία με πολλά υδροηλεκτρικά φράγματα. Ένα μικρό μέρος φτάνει στο Ιράκ καθώς η ροή οδεύει στον Περσικό Κόλπο.

Η Τουρκία, έχει στα σχέδια την κατασκευή 22 φραγμάτων. Να δούμε στο τέλος πού θα βρει το απαιτούμενο νερό ώστε αυτά τα φράγματα να «δικαιολογούν» την ύπαρξή τους…

Υπάρχουν τεράστια ζητήματα λειψυδρίας και μόλυνσης, ιδίως στην περιοχή όπου εκβάλλουν οι δύο ποταμοί, αλλά αυτό είναι ένα θέμα ξεχωριστό, σίγουρα όχι ασύνδετο με τα παραπάνω.

«Μπορμπότσαλα», ρόδια, κυδώνια, ελιές και καρύδια στην φύση

 Η γιαγιά Τασία ξέρει. Εμείς ήρθαμε δεύτεροι, να μην πω τρίτοι. Λέει λοιπόν για τα γλυκόξινα ρόδια: «Τώρα δεν τρώγονται. Πρέπει να τα αφήσεις μέχρι να πέσει η πρώτη πάχνη, τότε γλυκαίνουν... όσα βέβαια θα έχουν απομείνει μέχρι τότε…».

«Μπορμπότσαλα»: Πολλοί ενδέχεται να γνωρίζουν τη λέξη με διαφορετική σημασία και να αγνοούν την ύπαρξη του δέντρου με την ονομασία «τσικλίκι» και τον καρπό του τα μπορμπότσαλα (τα βλέπουμε στις δυο τελευταίες φωτογραφίες· φυσικά, οι ονομασίες αυτές ακούγονται στη Θεσσαλία και δεν ξέρω πώς λέγονται σε άλλα μέρη).

Μας λέει λοιπόν και γι' αυτά: «Τα μπορμπότσαλα είναι πολύ γλυκά και τρώγονται όπως είναι, αφού έχουν πάρει πολύ σκούρο χρώμα. Όταν ήμασταν παιδιά, τα μαζεύαμε σε μικρά τσουβάλια και τα δίναμε στη μάνα μας για να τα κάνει γλύκισμα, που ήταν περίπου όπως η μουσταλευριά, ζάχαρη δεν έβαζε. Αυτά είναι όλο βιταμίνες». Πραγματικά, έχουν μια παράξενα γλυκιά γεύση, αλλά αρκετά καλή.

Τα κυδώνια έχουν γίνει έτσι κατακίτρινα μόνο με αέρα, ήλιο και βροχή. «Βουνίσια» θα τα χαρακτήριζα -ως πολύ ανώτερα των βιολογικών- και όχι «βιολογικά». Προορίζονται για γλυκό.

Για τις μαζεμένες ελιές ισχύει πως δεν είναι ακόμη η ώρα τους, αλλά οι συγκεκριμένες θα «στουμπιστούν για να ωριμάσουν πιο σύντομα».

Τα καρύδια δεν ξέρω τι τύχη θα έχουν… είναι πλέον πολύ αργά για γλυκό! Και βέβαια, πρέπει πρώτα να στεγνώσουν για να τα δοκιμάσουμε.

Το χειροποίητο έπιπλο είναι από πλάτανο.

Χειμώνας 2015 – 2016, Καστελόριζο

(Οι φωτογραφίες μοιάζουν με άλλες που δημοσίευσα στο παρελθόν, αλλά καμία από αυτές ίδια).

Στην κορυφή του νησιού, παρατηρώντας τον ήλιο να βυθίζεται στο νοτιοδυτικό ορίζοντα, κι από κει μέχρι τη ζώνη του λυκόφωτος (twilight zone) το συναίσθημα είναι μοναδικό. Στο πέρας του ορίζοντα, τα σύννεφα δημιουργούν την ψευδή εντύπωση ότι αγγίζουν τη θάλασσα.

Το νησάκι που φαίνεται είναι η Ρω.

ΔΙΟΠΤΕΥΣΕΙΣ —ΑΝΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ— ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟ

 Καλό μήνα! Φυσικά δεν έχουμε εισέλθει στο φθινόπωρο ακόμη, έχουμε μέρες μπροστά μας. Αρχίζει η πιο καλή περίοδος για τη θάλασσα.

Έτσι, σήμερα 1/9/2020, όσοι/όσες βρίσκεστε σε ακτές που βλέπουν ανατολικά (κι αν δεν είστε, μπορείτε να πεταχτείτε μια βόλτα), έχετε την ευκαιρία να παρατηρήσετε την «ανάδυση» της πανσελήνου πίσω από τον ορίζοντα της θάλασσας.

Λόγω της υγρασίας που υπάρχει στην ατμόσφαιρα, θα αρχίσει να διακρίνεται όταν θα βρίσκεται λίγο ψηλότερα στον ορίζοντα, μεταξύ 20:30 και 20:50

Αξίζουν μερικές λήψεις, καθώς θα ανέρχεται με ελάχιστα ελλειπτική τροχιά -σχεδόν κατακόρυφα- και «γρήγορα». Στην δεύτερη ώρα που είναι σε πλαίσιο, από το σημείο εκείνο κι έπειτα, αρχίζει το αντιφέγγισμα, η ανάκλαση του φωτός στη θάλασσα. Ίσως και λίγο πιο μετά θα έλεγα, εξαρτάται και από το ύψος του παρατηρητή.

Για το πού κοιτάει το μάτι σάς δίνω κάποια στοιχεία που θα βοηθήσουν όσους μπορούν να τα αξιοποιήσουν. Ξεκινώντας από βορρά προς νότο, έχετε έτοιμη διόπτευση για το πού θα στρέψετε τη μηχανή, το κινητό κ.λπ.

Τα σημεία είναι αντιπροσωπευτικά για τα βόρεια, τα κεντρικά και τα νότια μέρη της χώρας μας.

Έχουμε πάντοτε ως γνώμονα την ανατολή. Αν δεν ξέρουμε, ρωτάμε κάποιον. Αν δεν υπάρχει κανείς, καλέστε με στο τηλ να σας πω! (περίπου 115 μοίρες, αν ξέρουμε πού βρίσκεται ο βορράς, κοιτάμε στο δεξί μας χέρι).

Σπηλιά Κισσάβου: 'επιχείρηση ρίγανη'= αποτυχία!

 Φέτος η ‘επιχείρηση ρίγανη’ απέτυχε. Σήμερα έμαθα πως ο μίνι-καύσωνας του περασμένου Μαΐου επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη της ρίγανης στον Κίσσαβο, μέχρι και σε υψόμετρα 850 – 900 μ.

Από την άλλη μεριά, στον Όλυμπο, υπάρχει σε πολλά μέρη. Όπως και σε άλλες περιοχές που δεν επηρεάστηκαν τόσο εκείνες τις μέρες ή βρίσκονται σε λίγο μεγαλύτερο υψόμετρο.

Από τον Αγιόκαμπο στη Ζαγορά

Επιτέλους, ένα έργο -η σημασία του οποίου είναι ασύλληπτη για την ώρα- που ενώνει τον Ρακοπόταμο του ν. Λάρισας με το Κεραμίδι του ν. Μαγνησίας.

Το έργο ξεκινά σύντομα. Με αυτό ολοκληρώνεται ο παραλιακός άξονας της Θεσσαλίας και η σύνδεση* της ανατολικής μεριάς τού Κισσάβου με το ανατολικό Πήλιο.

Εικόνες όπως αυτές, θα έχουν οι ταξιδιώτες που θα ακολουθούν νότια πορεία.

Σημερινές λήψεις λίγο έξω από το Σκλήθρο, στο βάθος δεξιά το Βένετο.

Η «ζεύξη» αυτή θα αποτελέσει την επιτομή της συνεργασίας απέναντι στον στείρο τοπικισμό (που σε κάποιο βαθμό έχει κάνει ζημιά σε διάφορα θέματα, κι όχι μόνον στην αντιμετώπιση ενός τέτοιου έργου).

Διαδοχικές λήψεις: 9:20, 9:38, 9:40 και 9:50 μ.μ.

(Αναμένουμε το ίδιο για το βόρειο τομέα του νομού).

* edit (καλοκαίρι 2021) : τελικά, η σύνδεση θα γίνει με το Κεραμίδι... ο δρόμος έχει «δρόμο» ακόμη...

 Λόγω της ερασιτεχνικής μου απασχόλησης με τη χαρτογραφία και την εξερεύνηση του γήινου ανάγλυφου με διάφορα εργαλεία και «Add-on» για λογισμικά GIS, αλλά και πρόσθετων εργαλείων του Google Earth, διαπίστωσα δυο πράγματα:

(α) Το ελληνικό κράτος θα μπορούσε να συνεργαστεί με αυστραλιανές εταιρείες (οι Αυστραλοί είναι πολύ μπροστά σε αυτά που θα περιγράψω) για να χαρτογραφήσει τους βυθούς και κάποιες θαλάσσιες λωρίδες μεταξύ των νησιών όπου δεν υπάρχουν μεγάλα βάθη, κάνοντας χρήση προγραμμάτων δορυφορικής τεχνολογίας απεικόνισης· υπάρχουν πάμπολλες τέτοιες περιοχές ενδιαφέροντος, και μην πάει το μυαλό σας στα «βυθοτεμάχια» της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (αυτά βρίσκονται σε μεγάλα βάθη).
Αυτή τη στιγμή, η ακρίβεια απεικόνισης του πυθμένα —με δορυφορική τηλεπισκόπηση— βρίσκεται στα 2 μ. (ακρίβεια μεγέθους αντικειμένου, όχι βάθους φυσικά). Αυτό σημαίνει πως είναι εφικτός ο εντοπισμός ναυαγίων και ενάλιων αρχαιολογικών θησαυρών. Μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί τρισδιάστατη ψηφιακή απεικόνιση του πυθμένα σε σημεία με ιστορικό ενδιαφέρον (φωτο Νο 6).

(β) Διαπίστωσα πως υπάρχουν και άλλα μέρη στον κόσμο με το δικό τους «τσιγαράδικο» και τη δική τους παραλία που κάλλιστα θα μπορούσε να ονομαστεί «Ναυάγιο». Μπορεί πολλοί από σας να το γνωρίζετε, ή να έχετε πάει, αλλά εγώ δεν το ήξερα μέχρι πριν από λίγο καιρό (φωτο Νο 3 & 5):
Πρόκειται για τη νήσο Heron, περίπου 43 ναυτικά μίλια (80 χλμ.) από την ανατολική ακτή της Αυστραλίας, στο Gladstone. Τα νησί βρίσκεται κοντά σε ένα μακρύ σύμπλεγμα μικρότερων νησιών. Υπάρχει μια ιδιομορφία: Το κέντρο του νησιού είναι γαλαζοπράσινη λεκάνη, ενώ το Heron περιβάλλεται από επίσης γαλαζοπράσινα ύδατα, όπως ακριβώς συμβαίνει στην παραλία τού Άη Γιώργη.
Το πλοίο του ναυαγίου στο Heron καθελκύστηκε το 1844 και ονομαζόταν «HMAS Protector». Κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ υπέστη βλάβη και ρυμουλκήθηκε εκεί το 1943.
 Το μέρος πέφτει λίγο μακριά για μας, αλλά για πολλούς συμπατριώτες μας στην Αυστραλία είναι κοντά. Τουλάχιστον, να πάρουν μια γεύση από Ελλάδα... Όμως στο νησί Heron υπάρχει και κάτι που δεν έχουν τα νερά τής Ζακύνθου: καρχαρίες!

=========================[dPk]===========================