Αναζήτηση

Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2021

«YOLO!» από τον Επίκουρο, «μόλις» είκοσι τρεις αιώνες πριν!


Ο Επίκουρος γεννήθηκε στη Σάμο το 341 π.Χ., και το 311 π.Χ. μετακόμισε στη Λέσβο για να διδάξει στο Γυμνάσιο της Μυτιλήνης, στο οποίο κυριαρχούσαν οι θιασώτες της αριστοτελικής σχολής, ένα περιβάλλον μη ασφαλές για τον ίδιο. Αφού το κατεστημένο του νησιού κινήθηκε ενάντια στον φιλόσοφο, αυτός το εγκατέλειψε κάνοντας ένα επικίνδυνο χειμωνιάτικο ταξίδι στη Λάμψακο, λιμάνι κοντά στην αρχαία Τροία. Εκεί έφτιαξε πάλι τον φιλοσοφικό του κύκλο.
Το 307/6 π.Χ., σε ηλικία τριάντα τεσσάρων χρόνων, πήγε στην Αθήνα όπου αγόρασε ένα σπιτάκι με κήπο. Εκεί δημιούργησε τη σχολή του που έγινε γνωστή με το όνομα «Κήπος», μιας και οι συνεδρίες γίνονταν έξω στην αυλή.
Ο Επίκουρος ήταν πασίγνωστος για τις δυνατές φιλίες του, και για τη (συνήθως) φιλελεύθερη στάση του απέναντι στη ζωή και τους ανθρώπους. Γι’ αυτό και επέτρεπε σε γυναίκες και δούλους να συμμετέχουν στο στενό του κύκλο —σε τρανταχτή αντίθεση με την ελιτίστικη κατεύθυνση της πλατωνικής Ακαδημίας και του αριστοτελικού Λυκείου.
Ένας —εχθρικός— βιογράφος παραδέχτηκε ότι ο Επίκουρος μοίραζε τρόφιμα στους μαθητές του, τις μέρες που η Αθήνα βρισκόταν υπό πολιορκία, κάνοντας πράξη τις θεωρίες του περί φιλίας.
Πέθανε στην Αθήνα το 270 π.Χ.· ήταν 71 ετών. Αιτία θανάτου: πέτρα στα νεφρά που του προκάλεσε επώδυνη επίσχεση ούρων και δυσεντερία.
Τις τελευταίες ώρες της ζωής του, έγραψε ένα συγκινητικό γράμμα στον παλιό μαθητή του Ιδομενέα: «Τούτη την ευτυχισμένη μέρα, την τελευταία της ζωής μου, σου γράφω το παρακάτω γράμμα. Οι συνεχείς πόνοι στην κύστη και στην κοιλιά έχουν φτάσει στο απροχώρητο. Όμως όλα αυτά τ’ αντιμετωπίζω με τη χαρά που νιώθει η ψυχή μου καθώς αναθυμούμαι τις συζητήσεις που κάναμε μαζί. Να φανείς άξιος της στάσης που από νεαρός τήρησες απέναντι στη φιλοσοφία και σε μένα και να φροντίσεις τα παιδιά του Μητρόδωρου».
(Η φωτογραφία, αν και λίγο θολή, τραβήχτηκε χθες το ξημέρωμα, από τον μικρό μου κήπο, υπό συνθήκες νέφωσης. Τα περισσότερα από τα στοιχεία είναι από το βιβλίο «Επίκουρος», του Γ. Αβραμίδη, εκδ. Θύραθεν, 2000).
Καλημέρα!





Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2021

ΧΙΟΝΙΑΣ και προτάσεις «σημασιολογικά απροσδιόριστες»

 Σημερινή εικόνα: το οπτικό αποτέλεσμα της κίνησης του χιονιά, από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά.

Σε πανελλαδική κλίμακα, αρκετά μικρότερο το φαινόμενο —και σε έκταση και σε ένταση— σε σχέση με άλλες χρονιές.
Φράσεις που ακούστηκαν στα ΜΜΕ, στην καρδιά του χειμώνα, όπως: «η θερμοκρασία κατρακύλησε στο μηδέν» και «επικρατούν πολικές θερμοκρασίες» (π.χ., μέσα σε πόλεις της Κεντρικής Ελλάδας), είναι προτάσεις «σημασιολογικά απροσδιόριστες», δηλαδή, ούτε αληθείς ούτε ψευδείς. Πρόκειται για «πλειότιμη λογική». Αποτελούν συνάρτηση ενός συστήματος βάσει του οποίου ομιλούμε, της επιστημονικής θεωρίας βάσει της οποίας αποφαινόμαστε κ.ο.κ. Εάν αφαιρεθεί οποιαδήποτε «έννοια πλαισίου», τότε θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί στο τι θα ήταν δυνατόν να σημαίνει η «σημασιολογική απροσδιοριστία» των προτάσεων αυτών… Να ένα ωραίο αίνιγμα λοιπόν! (Υπερβολή στην υπερβολή...)
Παρεμπιπτόντως, αναφερόμαστε σε «καρδιά του χειμώνα», αφού εαρινή ισημερία θα έχουμε κατά το μεσημέρι της 20ης Μαρτίου. Αυτά… 😊