Ερατοσθένης: μέτρηση της περιμέτρου του πλανήτη με μια ράβδο και το μυαλό του...

Το 220 π.Χ., ο Ερατοσθένης είχε πρόσβαση στη γνώση του τότε γνωστού κόσμου, από τη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.
Γνώση που αποτελούνταν από —τους περίπου— 700.000 παπύρους.
Ελάχιστοι διασώθηκαν μετά τους εμπρησμούς της βιβλιοθήκης. Εκείνος ο τεράστιος όγκος δεδομένων και παρατηρήσεων (γνώσης δηλαδή), δεν πέρασε στις επόμενες γενιές και χάθηκε για πάντα.
Ο Ερατοσθένης, με μια ράβδο, το μυαλό του και, ίσως μέρος από αυτή την γνώση, πραγματοποίησε με εξαιρετική ακρίβεια κάτι που οι άνθρωποι κατάφεραν πολλούς αιώνες μετά, με τον αστρολάβο.
Σήμερα, με μεθόδους δορυφορικής τηλεπισκόπησης και μετρήσεων ακριβείας, γνωρίζουμε ότι η περίμετρος είναι 40.075 Km, περνώντας από τον Ισημερινό και 40.007 περνώντας από τους πόλους. [dPk]

Με το μυαλό του και μια ράβδο...

=========================

ΘΕΣΗ ΗΛΙΟΥ (Χειμώνας - Καλοκαίρι)

Η θέση του ήλιου τον χειμώνα και τώρα (καλοκαίρι 2017). 
Δύο φωτογραφίες που τράβηξα από το ίδιο σημείο με διαφορά έξι μηνών, μετρώντας απόκλιση της τάξης των 45 μοιρών, με απλό τρόπο, συνδυαστικά: κιάλια με ενσωματωμένη πυξίδα και επιβεβαίωση της μέτρησης από το Google Earth.
Στις πόλεις, ο αέναος κύκλος του ήλιου δεν μας προξενεί πλέον καμία εντύπωση. Διαιωνίζεται απαρατήρητα, με το μάτι να έχει «συνηθίσει». 
Αν προσέξουμε λίγο καλύτερα και αποτυπώσουμε μια εικόνα του με αναφορά κάποια σταθερά σημάδια ή γεωγραφικά σημεία, θα παρατηρήσουμε το φως που αλλάζει από την ελλειπτική περιστροφή του άξονα της γης και την σταδιακή αλλαγή θέσεων.
Αυτό για παράδειγμα, θα βοηθούσε έναν καλλιτέχνη (ζωγράφο, γλύπτη κ.λπ.) στον τρόπο αποτύπωσης ή απόδοσης ενός καλλιτεχνήματος, ανάλογα με το πώς προσπίπτει το φως ανά εποχή. Αυτό βέβαια προϋποθέτει υπομονή και χρόνο, στοιχεία που μάλλον διαθέτουν. [dPk]